เครื่องชั่ง (Balance) ถือเป็นอีกเครื่องมือวัดหนึ่งที่มีการใช้งานกันอยู่ในหลากหลายอุตสาหกรรม และมีการใช้งานอยู่บ่อยครั้งจึงจำเป็นต้องทำการส่ง สอบเทียบเครื่องมือวัด อย่างสม่ำเสมอ
เรามาทำความรู้จักกับ เครื่องมือวัด ชนิดนี้กันมากขึ้นกันดีกว่าครับ
1. เครื่องชั่ง
เป็นเครื่องมือวัดชนิดหนึ่งที่ใช้วัดน้ำหนักวัตถุชนิดต่างๆ เพื่อบ่งชี้วัดขนาดของน้ำหนักที่วัดได้ โดยปัจจุบันเครื่องชั่งมีเทคโนโลยีที่ทันสมัยทำให้ผู้ใช้งานนั้นสะดวกสบาย ลดขั้นตอนและระยะเวลาต่างกันกับเครื่องชั่งในอดีตที่ผ่านมา
เครื่องชั่งมีประโยชน์ในการใช้งาน ในหลายๆแวดวงต่างๆ เช่น ในวงการอุตสาหกรรม, ทางการแพทย์, การพาณิชย์, และวิทยาศาสตร์ เป็นต้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในภาคอุตสาหกรรมนั้นช่วยให้พัฒนาคุณภาพด้านน้ำหนักสินค้าทำให้แข่งขันและเป็นที่ยอมรับจากต่างประเทศได้
2. หน่วยในการใช้วัดน้ำหนัก
มีอยู่หลายหน่วยด้วยกันตามความเหมาะสมของผู้ใช้งานดังนี้
g = กรัม
kg = กิโลกรัม
oz = ออนซ์
ib = ปอนด์
เครื่องชั่งที่ดีนั้นควรวัดค่าออกมาได้อย่างถูกต้องแม่นยำ สามารถปรับค่าหรือ adjust ค่าได้ ดังนั้นการเลือกใช้เครื่องชั่งให้เหมาะสมกับงานนั้นมีความสำคัญมาก โดยเครื่องชั่งทั่วไปนั้น มีทั้งแบบไม่ใช้ถ่าน, ใช้ถ่าน 2 A, 3A, เม็ดกระดุม, แบตเตอร์รี่ที่เราสามารถชาร์จไฟได้และใช้แบบ Adaptor
3. เครื่องชั่ง นั้นมีหลายประเภท ขนาดและลักษณะการใช้งานด้วยกัน ดังนี้
3.1 Spring Balance (เครื่องชั่งสปริง) มีหลากหลายขนาดด้วยกัน มีหน้าปัดเป็นวงกลมและมีเข็มวัด ไม่ใช้ถ่านหรือไฟจาก Adaptor สามารถเคลื่อนย้ายได้เครื่องไม่ใหญ่และน้ำหนักไม่มากนัก เมื่อต้องการใช้งานควรตรวจสอบก่อนการใช้ให้เข็มชี้ไปที่เลข 0
3.2 Digital Balance (เครื่องชั่งน้ำหนักตัว) เป็นเครื่องชั่งที่ใช้วัดน้ำหนักตัวของคน เพื่อใช้คำนวณวัดค่าต่างๆของร่างกาย บางประเภทไม่ใช้ถ่านหรือไฟจาก Adaptor อาจมีหน้าปัดเป็นจอดิจิตอลหรือเข็มวัด หรือบางประเภทต้องใช้ไฟจาก Adaptor จึงไม่เหมาะกับการเคลื่อนย้าย
3.3 Digital Balance (เครื่องชั่งน้ำหนักแบบตั้งโต๊ะที่มีขนาดเล็ก) ส่วนใหญ่วางบนโต๊ะหรือที่สูง ใช้สำหรับวัดน้ำหนักของวัตถุขนาดเล็ก ที่มีน้ำหนักไม่มากนัก หน้าจอแสดงผลเป็นแบบดิจิตอล บางประเภทสามารถนับจำนวนชิ้นได้ ซึ่งมีความละเอียดและความแม่นยำสูง มีทั้งแบบแบตเตอร์รี่และใช้ไฟจาก Adaptor จึงไม่เหมาะที่จะเคลื่อนย้าย
3.4 Digital Balance (เครื่องชั่งน้ำหนักแบบตั้งพื้นที่มีขนาดกลาง) ส่วนใหญ่ใช้วางบนพื้นราบและมีจอแสดงผลเป็นดิจิตอลตัวเลข ใช้สำหรับทั้งวัดน้ำหนักของวัตถุขนาดกลางถึงวัตถุที่น้ำหนักมาก มีขาที่สามารถปรับระดับทั้งสี่ด้าน การใช้งานจะใช้ไฟจาก Adaptor ทำให้ไม่เหมาะที่จะเคลื่อนย้าย
3.5 Beam Balance (เครื่องชั่งน้ำหนักแบบคานแขวน) เป็นเครื่องชั่งที่มีตุ้มน้ำหนักติดแขวนไว้บนคาน มีตะขอเกี่ยวตุ้มน้ำหนัก เวลาใช้งานให้แขวนตุ้มน้ำหนักไว้ที่ตะขอเพื่อวัดน้ำหนัก ใช้วัดน้ำหนักของวัตถุที่มีน้ำหนักมาก ซึ่งเครื่องชั่งน้ำหนักแบบคานแขวนนี้เป็นเครื่องวัดที่มีขนาดใหญ่ ไม่เหมาะสำหรับการเคลื่อนย้าย
4. ข้อควรระวัง
- เครื่องมือวัด ประเภทเครื่องชั่งที่มีความละเอียดสูง ไม่แนะนำให้เคลื่อนย้าย เนื่องจาก Sensor ภายในมีความเปราะบางสูง มีโอกาสชำรุดได้ง่าย
- ในกรณีที่จำเป็นเคลื่อนย้ายเครื่องชั่งให้ถอดจานรองเครื่องออกก่อนในระหว่างเคลื่อนย้าย เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาจานรองเครื่องชั่งกระแทกเข้ากับ Sensor ของเครื่อง ทำให้เกิดความเสียหายขึ้นได้
- หลีกเลี่ยงการวางเครื่องชั่ง ลงอย่างแรงหรือกระแทกรุนแรง เพื่อป้องกันอุปกรณ์ภายในเสียหาย
- ตรวจเช็คถ่าน, แบตเตอร์รี่ หรือเข็มวัด ให้อยู่ในสภาพการใช้งานปกติเสมอ เข็มวัดต้องอยู่ที่ตัวเลข 0 และตรวจสอบว่าแบตเตอร์รี่มีไฟเพียงพอหรือไม่ก่อนใช้งานทุกครั้ง
- ปรับขาทั้งสี่ด้านให้อยู่ระดับเดียวกัน
และสิ่งที่ลืมไม่ได้นั้นคือหมั่นตรวจเช็คเครื่องชั่งให้อยู่ในสภาพใช้งานปกติ และส่ง สอบเทียบเครื่องมือวัด และ เครื่องชั่ง น้ำหนักทุกปีกับ Calibration Laboratory เพื่อวัดค่าความเที่ยงตรงพร้อมใช้งานอยู่เสมอครับ
ผู้เขียน Timnorton
บริการสอบเทียบด้านมวลและเครื่องชั่ง
—————
VDO l สอบเทียบ”เครื่องชั่ง”เอง ทำได้หรือไม่? มีวิธีอย่างไร
VDO l “เครื่องชั่ง” อยากปรับค่าเอง ทำอย่างไร