Refractometer

เป็นเครื่องมือที่ใช้หลักการที่เรียกว่า “การหักเหของแสง” ซึ่งการหักเหของแสง (Refraction) เกิดจากการที่แสงเคลื่อนที่ผ่านตัวกลางที่มีความหนาแน่นต่างกัน เป็นผลทำให้ทิศทางของแสงเปลี่ยนแปลงไป ซึ่งในขณะที่เกิดการหักเหก็จะเกิดการสะท้อนของแสงขึ้นมาพร้อมๆกันด้วย

การแบ่งชนิด Refractometer แบ่งออกได้เป็น 4 ชนิด

1. Hand-Held Refractometer
2. Abbe Refractometer
3. Digital Refractometer
4. Inline Process Refractometer

ประเภทของ Refractometer แบ่งเป็น 2 ประเภทหลักๆ ดังนี้

1. Hand-Held Refractometer
2. Bench Top Refractometer

ข้อดี-ข้อเสีย ในแต่ละประเภทของ Refractometer

Hand-Held Refractometer

ข้อดี	ข้อเสีย
1. ใช้งานง่าย	1. ช่วงการใช้งานแคบ
2. ราคาไม่แพง	2. ควบคุมอุณหภูมิไม่ได้
3.  เคลื่อนย้ายสะดวก	3. บอกค่าได้แค่โดยประมาณ

Bench Top Refractometer

ข้อดี	ข้อเสีย
1. ช่วงการใช้งานกว้าง	1. ราคาแพง
2. บอกค่าความละเอียดได้ 0.01%	2. เคลื่อนย้ายไม่สะดวก
3. ควบคุมอุณหภูมิได้
4. อายุการใช้งานนาน

การประยุกต์ใช้งานของ Refractometer

อุตสาหกรรมอาหารจะใช้วัดความเข้มข้นของน้ำตาลหรือปริมาณของแข็งที่ละลายได้ (%) ของผลิตภัณฑ์อาหารเพื่อ

• หาค่าความเข้มข้นที่แน่นอนของผลิตภัณฑ์
• วัดค่าอัตราส่วนของสารผสมสำหรับสารละลายที่ใช้ในรสชาติน้ำอ้อย
• ควบคุมการส่งออกตามมาตรฐานสากล
• เปรียบเทียบคุณภาพกับมาตรฐานสากล
• เปรียบเทียบคุณภาพกับมาตรฐานคู่แข่ง
• พัฒนาและปรับปรุงผลิตภัณฑ์

อุตสาหกรรมเคมีจะใช้วัดความเข้มข้นของสารละลายทางเคมี เช่น

• สารละลายจากการคัดแยกน้ำมัน
• สารละลายจากน้ำยาล้างแอลกอฮอล์

การสอบเทียบ Refractometer จึงมีความสำคัญ เนื่องจากจะทำให้เกิดความมั่นใจว่า เครื่องมือวัดมีความถูกต้อง เพิ่มความน่าเชื่อถือในผลการวัดที่ได้ และทำให้มั่นใจว่าเครื่องมือมีความผิดพลาดในการวัดอยู่ในช่วงที่กำหนดอยู่เสมอ

สาเหตุและปัจจัยที่ทำให้ผลการวัดผิดพลาด

• เครื่องมือไม่เหมาะสมกับสารละลายตัวอย่างที่จะทำการวัด เช่น ในน้ำนม หรือเครื่องดื่มประเภทน้ำผลไม้ไม่เหมาะสมกับ Refractometer ชนิด Hand-Held จะเหมาะกับชนิด Digital
• ช่วงการใช้งาน นำสารละลายตัวอย่างที่อยู่นอกช่วงการใช้งานของเครื่องมือมาวัด
• เลือกความละเอียดของเครื่องมือไม่เหมาะสมกับสารละลายบางชนิด นอกจากนี้ งานบางประเภทต้องการความละเอียดของเครื่องมือวัดสูง เช่น อุตสาหกรรมอาหารและยา
• เครื่องมือไม่ได้รับการสอบเทียบ แล้วนำมาใช้ในการวัดสารละลายต่างๆ อาจจะทำให้เกิดความผิดพลาดได้
• คุณภาพของสารมาตรฐานที่ใช้ในการสอบเทียบจะต้องได้รับการรับรองมาตรฐานการผลิตทั้ง ISO 17025 และ ISO Guild 34 ตามมาตรฐานของห้องปฎิบัติการการผลิต
• ผู้ใช้งานไม่มีความรู้ความเข้าใจในเครื่องมือวัด ทักษะการใช้งานของเครื่องมือที่ไม่ชำนาญ
• สภาพแวดล้อมในการใช้เครื่องมือ เช่น อุณหภูมิ ความชื้น ที่ไม่เหมาะสม

ผู้เขียน L7